Rozwój ruchowy dziecka w najwcześniejszych fazach rozwoju zależy od istnienia dwóch grup czynności odruchowych: odruchów postawy - zapewniających prawidłowe ułożenie ciała. Są one wrodzone i utrzymują się do około 6 miesiąca życia oraz odruchów prostowania służących uzyskaniu i utrzymaniu pozycji pionowej. kształtują się mniej więcej po 6 miesiącu życia i trwają do końca pierwszego roku życia dziecka. Szczególnego znaczenia w tym okresie nabierają także odruchy równowagi, pojawiające się około 6-8 miesiąca życia i zanikające między 18 a 24 miesiącem życia. Prowadzone, w latach 1976-1997 przez Miliam Bender, badania umożliwiły zaobserwowanie zależności pomiędzy mechanizmami odruchowymi a uczeniem się , zachowaniem, odnoszeniem sukcesów w życiu osobistym i karierze zawodowe.
Charakterystyka:
Energiczne wyprostowaniem rąk i nóg, wygięciem pleców w łuk i odchyleniem głowy do tyłu, a następnie zaciśnięcie pięści z odrzuconymi wcześniej na boki rękami ,powolny ruch objęcia klatki piersiowej.
Bodziec:
Nagły hałas, ostry dźwięk.
Czas trwania:
Od urodzenia do 3-4 miesiąca życia.
Reakcja przetrwała w wieku dojrzewania:
obniżenie odporności
bóle głowy, astma, alergie, migreny, wrzody żołądka
większa podatność na stres
choroba lokomocyjna
problemy z równowagą i koordynacją
niechęć do zmian
trudności ze znoszeniem krytyki
nadpobudliwość
Charakterystyka:
Zamknięcie dłoni.
Bodziec:
Lekki dotyk w okolicy środka części dłoniowej ręki.
Czas trwania:
Od urodzenia do 3 miesiąca życia.
Reakcja przetrwała w wieku dojrzewania:
niska sprawność manualna ręki
trudność z prawidłowym trzymaniem długopisu, ołówka w dłoni
trudności z mową - artykulacją
dziecko porusza ustania w trakcie wykonywania zadań manualnych (pisania, rysowania)
Charakterystyka:
Zgięcie podeszwowe wszystkich palców stopy
Bodziec:
Drażnienie przedniej części podeszwy stopy
Czas trwania:
Od urodzenia do momentu prawidłowego obciążania stóp w pozycji stojącej
Reakcja przetrwała w wieku dojrzewania:
Przetrwały w wyniku uszkodzenia układu nerwowego
Charakterystyka:
Zgięcie tułowia w stronę drażniona.
Bodziec:
Drażnienie skóry przykręgosłupowo od okolicy łopatek do przejścia TH-L.
Czas trwania:
Od urodzenia do 4-6 miesiąca życia.
Reakcja przetrwała w wieku dojrzewania:
wiercenie się (szczególnie gdy występuje stymulacja pasa biodrowego np. poprzez oparcie krzesła) - chłopcy
dziewczynki bardzo dużo mówią
zaburzenie koncentracji uwagi i pamięci krótkotrwałej
obracanie biodra podczas chodu
obniżenie aktywności fizycznej
moczenia nocne do 5 roku życia
Charakterystyka:
Obracanie głowy w kierunku piersi mamy.
Bodziec:
Położenie dziecka na klatce piersiowej mamy, lub zbliżenie do piersi.
Czas trwania:
Od urodzenia do 3 - 4 miesiąca życia.
Reakcja przetrwała w wieku dojrzewania:
uwrażliwienie na dotyk okolic ust
częste ślinienie się w wieku szkolnym
trudności z prawidłową artykulacją
nadmiernie wysklepienie łuku podniebienia
konieczność leczenia ortodontycznego
Charakterystyka:
U dziecka ułożonego na plecach. W przypadku prawidłowej reakcji dochodzi u dziecka do tonicznego wyprostu kończyny górnej i dolnej po stronie w którą zwrócona jest twarz i zgięcia kończyn po stronie w którą zwrócona jest potylica.
Bodziec:
Skręt głowy w bok.
Czas trwania:
Od urodzenia do 6 miesiąca życia.
Reakcja przetrwała w wieku dojrzewania:
w czasie chodzenia wysuwa się ta sama ręka i ta sama noga
zaburzona równowaga
trudności z przekładaniem przedmiotów z lewej ręki do prawej i odwrotnie
mieszana lateralizacja
trudności z pisaniem – przekręca głowę aby spojrzeć na dłoń, którą pisze, wtedy prostuje rękę i upuszcza pisak - spowalnia proces uczenia
Charakterystyka:
Dziecko podtrzymywane w pozycji na brzuchu powinno unieść głowę do góry, po czym wygiąć tułów łukowato i wyprostować kończyny dolne w stawach biodrowych.
Bodziec:
Dziecko jest trzymane w powietrzu poziomo, zwrócone twarzą do podłoża.
Czas trwania:
Od 7 miesiąca życia do 3 roku życia
Reakcja przetrwała w wieku dojrzewania:
bieganie i podskoki odbywają się na wyprostowanych nogach
ruchy ciała są kanciasta, sztywne
choroba lokomocyjna
duże trudności organizacyjne